Kırklareli Adının Tarihçesi

Trakya’da şirin bir şehir olan Kırklareli’nin ne zaman kurulduğu hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır.

Şehrin bilinen ilk adı, Ptolemeos Klaudios’un (M.S. 150) Geografika adlı eserinde birçok meyvenin yetiştiği yer anlamına gelen, “Karpodaimon” olarak geçmektedir. Bunun yanı sıra, Balkan Savaşları esnasında 1912 yılında Kırklareli’ne gelen Bulgar Ulusal Müze Müdürü Bogdan Filov, bugünkü Yayla Mahallesinde şehrin önde gelen Rum sakinlerinin kendisine şehrin Bizans dönemindeki adının “Karpodaimon” olduğunu söylediklerinden bahsetmektedir.

Zaman içerisinde Karpodaimon, Tarpodison, Herakliya, Vrisium, Verise, Bozilli, Nerisse, Aya Saranda, Dessarakendi Eklisite, Kırkkimse, Kırkkimesne ve Kırkkilise adları ile anılan şehre Rumlar tarafından Saranda Ekklesies, Bulgarlar tarafından Lozengrad adı verilmiştir. Şehrin Osmanlı Döneminde kullanılan ve bilinen ilk Resmi adı olan “Kırkkilise” ismi, Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında da kullanılmaya devam edilmiştir.

Şehrin Kırkkilise olan adından rahatsız olan ve o dönem Bolu Milletvekili olan Kırklarelili Doktor Mehmet Fuat Umay, 4 Aralık 1924 tarihinde, Kırkkilise adının gayri milli özellikler taşıması gerekçesi ile şehrin adının Kırklareli olarak değiştirilmesi için Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne “Kırkkilise isminin Kırklareli’ne Tedbilini Teklif Ederim.” şeklinde Kanun teklifi vermiş, aynı gün görüşülmesi uygun bulunan teklif, İçişleri Komisyonu'na havale edilmiş, Komisyon gerekli incelemeleri yaptıktan sonra Kanun mazbatasıyla birlikte görüşülmek üzere yeniden Meclise göndermiştir. Teklifin 15 Aralık 1924’te müzakeresine başlanılmış, tartışmalar sonunda teklif kabul edilmemiş, müzakereler ileri bir tarihe bırakılmıştır. 20 Aralık 1924 tarihinde yapılan müzakerelerde özetle, Konya Milletvekili Naim Hazım Bey, Kırkkilise ismiyle Kırklareli isimlerinin aynı mahzurları taşıdığını ve üstelik telaffuzunun da güç olduğunu belirtmesine ve başkaca muhalif sesler çıkmasına karşın, Kanun teklifi yapılan açık oylama sonucunda oy çokluğu ile kabul edilmiştir. 20 Aralık 1924 tarih ve 537 Sayılı Kanun ile şehrin “Kırkkilise” olan adı, “Kırklareli” olarak değiştirilmiş, 537 sayılı Kanun, 14 Ocak 1925 tarih ve 82 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.


[1] Sema Sandalcı, “Kırklareli İlinin Adları ve Anlamları Üzerine İnceleme”,  Yıldız Dağları ve Yakın   Çevresi Tarihi Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul 2006,  s.105..; Doğu Trakya Kırkkilise, http://karpodaimon.blogspot.com/2011/  05/blog-post_536.html, (07.09.2011),  s. 1

[2] Hüseyin Mevsim, “Bogdan Filovun Balkan Savaşları Günlüğü, Timaş Yayınları, İstanbul 2014 s.

[3] Sema Sandalcı, a.g.m., s. 104

[4]T.B.M.M., Kırkkilise İsminin Kırklareli’ne Tahvili Hakkında Kanun,  

[5] Ali Rıza Dursunkaya,  Kırklareli Vilayetini Tarih Coğrafya Kültür ve Eski Eserleri Yönünden Tetkik,  Kırklareli 1948, c. 1,  s. 55, ;82 Sayılı Resmi Gazete.