Günün şartları, maddi ve fiziki imkansızlıklar nedeniyle geçmişte yaşanan bazı olaylar bize şu an garip gelebilir.
Kırklareli’nde zorluklar altında verilen eğitim mücadelesi de bunlardan birisi. 1928 yılında Kırklareli’nde Orta Okul binasının yetersiz kalması, öğrencilerin çevre illere gönderilmesi ve o tarihte kendi çocuğu da ortaokul öğrencisi olan Kırklareli Nafia Baş Mühendisi M. Kemal Bey’in mektubu, sonrasında yaşananlar ve günümüzde hala kullanılan Ziya Gökalp İlkokulu tarihi binası ile Huzurevi binasına kadar uzanan süreci anlatacağım bu yazımda.
Kırklareli Nafia Baş Mühendisi M. Kemal Bey’in 22.10.1928 tarihinde dönemin Maarif Vekili (Milli Eğitim Bakanı) olan, Atatürk’ün yakın düşünce ve mesai arkadaşlarından Mustafa Necati Bey’e hitaben kaleme aldığı mektubunda özetle; Kırklareli Orta Okulunun açılamama riski nedeniyle Kırklareli 2. Süvari Tümeni tarafından Komutanlık Karargahı olarak kullanılan binanın (bugün Demirtaş Mahallesi, Fuat Umay Sokağı üzerinde bulunan, Ziya Gökalp İlkokulu tarihi binası) orta okulu binası olarak kullanılabileceğini, dönemin Kırklareli Valisi Ahmet Durmuş Bey’i ağır bir şekilde eleştirerek gerekli adımları atmadığından bahisle 2. Süvari Tümen Komutanı Mürsel Paşayı kırmamak için hareket etmediğini, Mürsel Paşanın nazik bir insan olduğunu kendisine böyle bir şeyin söylenmesi halinde bu binayı terk etmeye hazır olduklarını, mektubu yazdığı tarih itibari ile 62 öğrencinin kayıt yaptırdığını, okul açılanana kadar daha birçok öğrencinin kayıt yaptıracağını, aralarında kendi çocuğunun da bulunduğunu, eğer orta okul açılmaz ise kendisini orta okul bulunan İstanbul’a yakın bir ile tayin edilmesini talep ederek yardım istemiştir.
Maarif Vekili (Milli Eğitim Bakanı) Mustafa Necati Bey tarafından Kırklareli Nafia Baş Mühendisi M. Kemal Bey’e hitaben yazılan 6/11/1928 tarihli yazıda ise “Efendim mektubunuzu aldım. Orta Okulun küşadı için lazım gelen emir verilmiştir efendim.” şeklinde cevap verilmiştir.
Sonrasında ise Kırklareli Orta Okul Müdürü Şevket Bey tarafından düzenlenen 25/05/1929 tarihli raporda ise, orta okulun 1928 eğitim döneminde geçte olsa açıldığını, okulun geç açılmasından dolayı birçok öğrencinin çevre illere gitmesine karşın 1. sınıflara 53 2. Sınıfa 8 öğrencinin kaydının yapıldığı, eğitim hizmetlerinin işgal edilen 2. Süvari Tümeni tarafından Komutanlık Karargahı olarak kullanılan binada verildiğini, bu binanın bir Rum tarafından 1882 yılında ev olarak inşa edildiğini, 1910 yılında Maarif Nezareti tarafından İdadi mektebi olarak kullanılmak üzere 600 altın liraya satın alındığını, Balkan ve İstiklal Savaşlarında Bulgar ve Yunan askerler tarafından kullanıldığını, sonrasında 2. Süvari Tümeni tarafından kullanılmaya başlandığını, binanın çok uzun bir süreden beri bakım görmemesinden kaynaklı sıkıntılarının olduğu, 232 lira bütçe ile binanın çatı ve küçük tamirat işlerinin yapıldığı, binanın su tesisatının bulunmadığı ve büyük bakım ve onarıma ihtiyaç duyduğu tespitleri ile bakım onarım sonrası çevre illerdeki 40 öğrencinin de döneceği, yeni yıl eğitim döneminde ilkokullardan mezun olacak toplam 196 öğrencinin bulunduğunu ve bunların orta okula kayıt yaptırmak için büyük bir ilgi alaka gösterdiğini, söz konusu bina ile hemen yan tarafta bulunan, 1914 yılında Mutasarrıf Kemal Bey döneminde yatılı okul olarak inşasına başlanılan (bugün Huzurevi olarak kullanılan bina) zemin ve 1. katları inşa edilmesine karşın çatısı bulunmayan natamam binaya ait gerekli keşif ve mimari projelerin hazırlandığı belirtilerek hem Kırklareli’nin ihtiyacı olan Orta Okul binası sorununun çözüleceği, hem de söz konusu binaların kurtarılacağı anlatılmıştır.
Günümüzde Ziya Gökalp İlkokulu ve Huzurevi olarak kullanılan bu iki binanın kurtulmuş olduğunu fotoğraflarının karşılaştırması sonucunda anlamaktayız ancak birçok fark ile bu iki binanın yapıldıkları döneme ait fotoğraflara ve sonrasında bakım ve onarım için hazırlanan mimari projelerine bakınca insanın içi cız ediyor. Aradan geçen onca yıla, bütçe, teknoloji, mimari ve inşaat teknolojisinde yaşanan çok büyük gelişmelere karşın yokluk dönemindeki estetik ve göze hoş gelen bakış açısını günümüzde maalesef görememekteyiz.
Kırklareli İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Kırklareli Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü kullanımında bulunan Ata yadigarı bu iki binanın inşa edildikleri estetik görümüne tekrar kazandırılmaları umuduyla…
