Birçok toplumda, baharın gelişi, yüzyıllardan bu yana çeşitli etkinlik ve şenliklerle kutlanmaktadır.
Bu gün Ülkemizde, Nevruz, Mart Dokuzu, Gün Dönümü, Yumurta Bayramı gibi isimlerle kutlanılan birçok toplumda yılbaşı niteliği taşıyan bu bayram, tarım toplumlarının çiftçilik etkinliklerinin başlangıcı olarak da kabul edilmektedir.
İnsanların kışın yoksulluğundan kurtulması ve bolluk ve bereket içinde yaşaması inancıyla, insanları uyandırmak ve canlandırmak amacıyla gerçekleştirilen bu kutlamalar, aynı zamanda insanlar arasındaki sosyal birliktelikleri güçlendirmekte, güçlü bir toplum yapısı oluşmasını sağlamaktadır.
Bugün hemen hemen aynı amaçlar doğrultusunda, sadece Yunanistan’ın Drama şehrine bağlı Kalabaki Köyünde, Vize ve çevresinden göç eden Rumlar tarafından sürdürülen, Kalogheros Bahar Bayramı etkinlikleri, 20. Yy başlarına kadar Vize İlçemizde kutlanmakta idi.
1849 yılında Vize'de doğan Dünyaca Ünlü Yazar Georgios Vizyenos, çocukluk dönemine ilişkin bu gelenekle ilgili bilgilerini eserlerinde paylaşmıştır.
1906 Yılı İlkbaharında, Vize İlçesini ziyaret eden ve yaklaşık bir hafta kalan, Dawkins, Bay Richard McGillivray, Evrenli Köyünde yapılan etkinlikleri fotoğraflayarak, “Trakya'daki Modern Karnaval ve Dionysos Kültü” başlığı altında sergilenen “mumyalama oyunu” adlı bir korku tiyatrosunun günümüze ulaşmasını sağlamıştır.
Ortodokslarca, kırk gün süren Paskalya Orucunun başlangıç günü olarak kabul edilen Temiz Pazartesi'den bir hafta önceki Pazartesi sabahı, (Bu sene Temiz Pazartesi günü, 15 Mart 2021 tarihinde denk gelmektedir.) köyün tüm gençleri bir araya gelir. Bunlardan biri, hayvan postlarını üstüne geçirerek, beline çanları bağlar ve bir Keşiş (Kalogheros) gibi giyinir. Yakılan ateşten yüzünü isleyerek başını kıyafetinin başlığı altına gizler ve korkutucu bir figür meydana getirirdi.
Köyün gençlerinin önünde büyük bir gürültü ile, evden eve gidip ikramlar ister, bütün evleri ziyaret ettikten sonra, kadınlar kilisenin etrafındaki açık alanda, diğer tüm köy sakinleri ise bir araya gelerek mumyalama oyunu ismi verilen korku tiyatrosunun sergileneceği köy meydanında toplanırlardı. Daha sonra, mumyalama ismi verilen tiyatro oyunu başlar, kılıçlar çekilir, demirci sabanın demirini döver, köy meydanı karasaban ile sürülerek, buğday ve mısır ekilip, tohumlar sulanır idi.
Tarımsal yaşam tarzına bağlı ve sembolik olarak bol bir hasat için iyi alametler olarak hizmet eden ritüeller tamamlandıktan sonra, Köy meydanında müzik ve dans eşliğinde bir ziyafet düzenlenerek etkinlik tamamlanırdı.
Günümüzde, Trakya’nın çeşitli yerlerinde Ocak ayı içerisinde kutlanan, birer Balkan gelenekleri olan “Koleda” ve "Bocuk Gecesi" etkinliklerinde de korku temalı tiyatrolar sergilenir, ev ev yiyecekler toplanarak (genel olarak kabak tatlısı ve akıtma) köy meydanlarında beraber yenerek insanlar arasındaki sosyal hayat canlanmaktadır.
Kaynaklar: https://www.greece-is.com/greece-apokries-countrys-interesting-carnival-celebrations/
NIKOS KOUTSOUMPOS, Atina Üniversitesi Tiyatro Çalışmaları Bölümü Dergisi, DAWKINS ONCE AGAIN: PHOTOGRAPHIC EVIDENCE OF THE EARLY 20th CENTURY FOR THE FESTIVAL OF THE KALOGHEROS AT VIZA, EASTERN THRACE, S.16/1, S.316, 2018
https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-hellenic-studies/article/abs/modern-carnival-in-thrace-and-the-cult-of-dionysus/
Dawkins 1906. "Trakya'daki Modern Karnaval ve Dionysus Kültü" Journal of Hellenic Studies 26: 191-206)
(www.greece-is.com)
